Bir delici uç yardımı ile yeryüzünden itibaren içeriye doğru belirli çap ve derinlikte dönen borular ile veya darbeli tel, halat ve delici uç ile kuyular açılmasına SONDAJ denir.
Sondaj sistemi ikiye ayrılır:
» Rotary (dönerek çalışan) sondaj sistemi
» Percussion (darbeli) sondaj sistemi
Bu sıralama sondajın yukarıdaki tanımını kapsamaktadır. Sondajda bir delici, yani bir matkap bulunur. Rotary sistemde; kuyuda matkaba bağlı bir borular sistemi vardır. Darbeli sistemde ise yine bir matkap bulunduğu halde kuyudaki delme işlemi sondaj makinasına bağlı çelik tel halat veya sondaj çubukları yardımı ile yapılır. Çalışma sisteminin farklı olması nedeni ile, sondajlar farklı şekilde çalışan makinalar ile yapılır. Darbeli sondajlar derinliği az sondajlardır.
Sondaj kuyusu, yeraltı suyundan yararlanmak için yapılan özel, derin çukurlardır.
Kaya ortamda - Sert Kayalarda kullanılan sondaj tekniği ile yumuşak-kendini tutamayan zeminlerde kullanılan sondaj tekniği farklıdır. Kendini tutamayan yumuşak formasyonlarda çamur sirkülasyonu ile sondaj yapılır, kaya ortamda ise sondaj, hava sirkülasyonu ile gerçekleşir. Bazı kuyular açılırken her iki sondaj tekniği de kullanılır.
Jeolojik-Hidrojeolojik Etüt (su etüdü) sonucunda yeraltı suyu bakımından en verimli olduğu tespit edilen noktadan delme işlemine başlanılmaktadır. Daha sonra hedeflenen derinliğe ulaşıldığında delici matkap ve delme boruları ( tij ) dışarıya çıkartılarak, matkap çapından daha küçük çapta bir muhafaza borusu ile kuyu muhafazaya alınır ve kuyu cidarı ile bu muhafaza borusu arası yıkanmış ve elenmiş granüle sondaj çakılı ile doldurulur, kuyu temizlenip geliştirilerek (basınçlı hava, pistonlama vs ile) kullanıma hazır hale getirilir.
